Özel Eğitime İhtiyaç Duyan Çocukların Eğitiminde Yeni Yöntemler
GENEL EĞİTİM - ÖZEL EĞİTİM
* Doğru, etkili öğretim yöntem ve kurallar normal ya da zihinsel yetersizliğe sahip tüm bireylerde işe yaramaktadır.
* Bazı özel eğitim gerektiren öğrencilerin eğitim gereksinimleri normal eğitim ortamlarında, özel eğitim ortamlarına kıyasla daha iyi karşılanabilmektedir
ZİHİNSEL YETERSİZLİĞİ OLAN ÇOCUKLARIN EĞİTİMİNDE YER ALAN KURALLAR ŞU ŞEKİLDE ÖZETLENEBİLİR
1-Başarılı yaşantılar sağlama:
- Özellikle öğretimin başlangıcında, çocuğa başarabileceği görevler verilmeli, doğru yanıtlayabileceği sorular sorulmalıdır.
- Gerektiğinde görevi yerine getirmesine yardım edilmelidir
- Sorularda ipucu vermek
- Seçenekleri azaltmak
- Soruyu tekrarlamak ya da açıklayarak basitleştirmek gibi yardımlarla doğru yanıtın bulunması kolaylaştırılmalıdır.
* Çocuk asla başarısız olduğu noktada bırakılmamalıdır. Kendine güven duyması akademik ve sosyal başarının artmasını sağlayacaktır. Yardımlar çocuk başarılı olana değin sürdürülmelidir. Ancak her zaman, az yardım çok yardıma yeğlenmelidir.
2-Geriye bildirim (feedback) sağlama:
Çocuk verdiği yanıtın doğru olup olmadığını bilmelidir.
3-Doğru yanıtları pekiştirme:
Pekiştirme zamanı geçirilmeden ve açık bir şekilde yapılmalıdır. Kullanılacak pekiştireç yiyecek maddesi gibi somut ya da çocukla ilgilenilmesi gibi sosyal nitelikte olabilir. Pekiştireç seçiminde öğrencinin tercihleri, öğretim ortamına uygunluğu göz önünde bulundurulmalıdır. Sosyal nitelikteki pekiştireçler birinci olarak tercih edilmelidir.
4-Çocuğun yeterlik düzeyinin değerlendirilmesi:
Zihinsel engelli çocukların gelişimlerinde çeşitli düzensizlikler, iniş ve çıkışlar sıklıkla görülmektedir. Bu nedenle çocuğun yeterlik düzeyinin sürekli olarak değerlendirilmesi gerekir. Eğer öğretilecek konu çocuk için çok basitse çocuk öğrenmek için yeterince gayret göstermeyecektir. Çok zorsa, başarısız yaşantılar edinecektir. Bu nedenle çocuğa öğretilecek konuların ve verilecek görevlerin onun düzeyine uygun olması gerekmektedir.
5-Öğretilecek Konu ya da Davranışların Analizi:
Öğretilecek konular ya da davranışlar, özellikle zor ve karmaşık olanları, analiz edilerek birbirlerini izleyen alt konu ya da davranışlar olarak sıralanmalı ve sırasıyla çocuğa öğretilmelidir. Böylece bir basamaktaki öğrenme diğerini kolaylaştıracaktır.
6-Bilgilerin Bir Durumdan Diğerine Aktarılmasına Yardımcı Olma:
Bunun için aynı kavramların çeşitli durum ve ilişkiler içerisinde çocuğa öğretilmesi gerekmektedir.
7-Öğrenilenlerin Tekrarını Sağlama:
Zihinsel engelli çocukların öğrendiklerini kısa süreli bellekten uzun süreli belleğe aktarmada çeşitli problemleri vardır. Bu nedenle öğrendikleri bir konuyu kısa bir süre sonra unutabilirler. Bu durumu önlemek için öğrenilen konu ya da davranışların zaman zaman tekrarlanması sağlanmalıdır.
8-Öğrenmeye Güdüleme:
Pekiştirilmek ve başarılı olmak,Bir çok duyunun kullanılması,öğrenilen konunun kendisi için gerekli olduğuna inanmak, öğretmenin coşkulu ve ders sürelerinin yeterli uzunlukta olması, öğrencileri öğrenmeye güdüler.
9-Bir Defada Öğretilecek Kavramların Sayısını Sınırlama:
Zihinsel yetersizlik gösteren çocuklar bir defada birden fazla kavram öğrenemezler. Bu nedenle kavramlar tek tek öğretilmeli. Bir kavram iyice öğrenilmeden diğerine geçilmemelidir.
10-Öğrencinin saptanan amaçlara ulaşabilmesi için okulda ve evde yapılabilecek etkinlikler belirlenmelidir evde yapılacak etkinliklerle ilgili olarak aile mutlaka bilgilendirilmelidir.
Hazırlayan:
Ayşegül GÜNGÖR
Özel Eğitim Formatörü